جوان شایسته چه ویژگی‌ها باید داشته باشد؟(متن سخنرانی ومنبر)

جوان شایسته چه ویژگی‌ها باید داشته باشد؟

جوانی فصل نشاط است، فصل سبزی حیات است، فصل شیرین زندگی است. جوانی تکرار پذیر نیست، صفات جوانی باعث ماندگاری در کهنسالی و میانسالی است. جوان روحیه ای شاد، بانشاط، همراه باروحیة فضیلت جویی و حق طلبی دارد. دوران جوانی، دورانی است که اگر کسی از آن خوب استفاده کند می تواند تا پایان عمر خودش را به طور دقیق رقم بزند. دوران جوانی دوران رشد استعدادها و توانمندی هاست.

1. آسان پذیری

پیامبر فرمود: وقتی خدا مرا مبعوث کرد فرمود: «اوصیکم بِالشُبان» بر شما باد به جوان ها،

انَّ الله بَعَثَنی حَقّاً بَشیراّ و نذیراً» خدا مرا به عنوان نبی و پیغمبر حق فرستاد که مردم را پند و اندرز بدهم، «فَحالَفَنی الشُّبان» اولین کسانی که به من دست دادند جوان ها بودند. «حالف»؛ یعنی حلف و پیمان، «وَخالَفَنی الشُّیوخ

ابوجهل یک پسر دارد بنام عکرمه یک برادر دارد بنام عیاش هردو جذب فرمایشات پیامبرشدند اماابوجهل نه- ابوجهل دستور داد دست ها و چشم های این جوان را بستند، طنابی به گردنش انداختند و در کوچه های مکه او را چرخاندند که چرا اسلام و قبول کردین – ابوجهل اسلام و قبول نکرد با پیغمبر آن قدر مبارزه کرد، که حتی در آن روزی که در جنگ بدر سر از بدنش جدا می کردند به پیغمبر ناسزا می گفت. پیغمبر فرمود: فرعون زمان من؛ یعنی ابوجهل از فرعون زمان موسی بدتر بود، چون وقتی فرعون داشت در آب غرق می شد دیگر ناسزا نمی گفت، گفت اشتباه کردم اما ابوجهل حتی موقع جدا کردن سر از بدنش ناسزا می گفت.

یک خصوصیت جوان رقّت طبع و آسان پذیری است. امام صادق علیه السلام می فرماید: «لِأنَّ قَلبَ الشّابّ أرّقُّ مِنْ قَلبِ الشّّیخ»

1. آسان پذیری

2. قدرت فضیلت طلبی

ویژگی دوم جوان، عبارت است از فضیلت جویی، حق طلبی، شجاعت در راه فضیلت؛ اگر جوان در جایی دید که فضیلتی هست و برای او ثابت شد، قدرت ریسک دارد، جلو می رود ، به میدان می زند. شجاع است و ملاحظه ندارد. اگر فضیلت یافت، جانش را در طبق اخلاص می گذارد- جریان مسلم مشاجعی در جنگ جمل که به امر علی علیه السلام برای مردم قرآن خواند و دستهاش و قطع کردند – حسین فهمیده – یا شهید حججی

زمانی که پیغمبر گرامی اسلام در مدینه بودند، فرمودند: من شنیده ام خالد بن سفیان علیه ما سلاح جمع کرده و می خواهد به مدینه حمله کند. او مفسد فی الارض است، چون علیه نظام اسلامی سلاح و لشکر جمع کرده کی میتواند شرش را از سر مردم کم کند -یک جوان به نام عبدالله بن انیس بلند شد، گفت: یا رسول الله من می روم، فقط نشانی های او را به من بدهید که من به اشتباه کسی را نکشم. آقا فرمود: نشانی او این است که هر وقت به او نگاه می کنی انسان به یاد شیطان می افتد، چون او شیطان مجسم است. هیکل درشتی دارد، لرزه به اندام می اندازد، در فلان منطقه زندگی می کند

او هم ماموریتش را با موفقیت انجام داد پیامبر خوشحال شد و رفت عصایش را به او داد و فرمود: سفارش کن این عصا را با تو دفن کنند و به خاک بسپارند، در قیامت با این عصای من به صحرای محشر بیا، در آن جا راحت من را پیدا می کنی. این عصا یک نشانه و ودیعه باشد، ان را تا قیامت گرو نگه دار

امیرالمؤمنین فرمود: «إنَّ الْفَتَی مِمَّنْ حَشَا اللهُ قَلْبَهُ نوراً

1. آسان پذیری

2. قدرت فضیلت طلبی

3. عشق به عبادت و بندگی

ویژگی سوم جوان، عشق به عبادت است. ممکن است به دلایل خاصی یک انحرافی پیدا شود، ممکن است جوان کمی به نماز و به عبادت بی توجهی کند ولی فطرت جوان عبادت طلب است، عبادت جوست. پیغمبر اکرم فرمودند: «ان الله تعالی یباهی بالشاب العابد- امام صادق فرمود: «مَنْ قَرَأ القُرآنَ وَهُوَ شابّ مؤمِنٌ»؛ جوانی که قرآن بخواند، «اخْتَلَطَ القُرْآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ

در سپاه علی ع شخصی بود به نام عامر ابن عبدقیس- در صفیّن هم خدمت امیرالمؤمنین بود البته در آن زمان دیگر جوان نبود، سنش بالا رفته بود و در کنار امیرالمؤمنین با سپاه صفین جنگید، او در جوانی اش در اکثر جنگ های پیغمبر شرکت کرد- او می گفت: اگر یک آیة قرآن شامل حال من شود برایم بس است. به او مي گویند کدام آیه؟ مي گوید: آیه ای که خدا می فرماید: «إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِين»؛ خدا عمل انسان باتقوا را قبول می کند، عمل همراه با ریا و عمل همراه با شرک، عملی که به خاطر چشم و هم چشمی باشد، و عملی که از روی ریا و برای غیر خدا باشد این پذیرفته نیست، کما اینکه عمل قابیل پذیرفته نشد، در حالی که او هم قربانی کرد. گاهی می بینید یک نماز به عرش می رسد، گاهی یک انفاق چقدر ارزش پیدا می کند، مثل انگشتری که حضرت علی در حال نماز انفاق می کند و برای آن یک آیه نازل می شود. که این به کیفیت عمل بستگی دارد.

مریم نه لیسانس دارد نه فوق لیسانس دارد نه دماغش و عمل کرده با این حال جبرییل رو میبیند و ملایکه به او خدمت میکند -شخصی می گوید در یکی از جنگ ها شب بود بیرون آمدم، دیدم صدای گریه می آید رفتم دیدم همین جوان، عامر ابن عبدقیس، در یک جایی سرش را به سجده گذاشته، و در حال گریه است و می گوید: الهی و ربی و سیدی؛ خدای من، مولای من، آقای من، من سه چیز از تو خواستم، دو تای آن را به من دادی، به آن عزتت قسم، سومی آنها را هم به من بده. گریه اش که تمام شد، بلند شد، یک وقت نگاهش به من افتاد. گفت تو حرفهای مرا گوش می کردی؟ گفتم: بله

گفتم اززخدا پی خواستی گفت سه چیز خواستم دوتا اجابت شده یکی ترک گناه یکی از غیر خودش نتر سم و سوم خوابمو ازم بگیره - خصوصیات جوان چیست؟ 1- رقت طبع، 2- حقیقت طلبی، 3- میل به عبادت. 4. قدرت عفو و گذشت-. یوسف هم بخشید، بلافاصله گفت: «لاَ تَثْرَيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللّهُ لَكُمْ

در غررالحکم جلد ۲ صفحه ۵۷۵ آمده است: الولد الصالح اجمل الذکرین؛ یعنی کارها و اعمال انسان یک یادگار خیر

و فرزند صالح یادگار خیر دیگری است که از دیگری زیباتر است..

جوان خوب 4 نشانه دارد

1-خیرخواه است

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرمودند:

خیر شبابکم من تشبه بکهولکم ؛ بهترین جوان‌هایتان آنانند که به پیران شبیه باشند. (میزان الحکمه، ج ۵،ص۶)

مقصود از شباهت جوانان به پیران آن است که پختگی و خیرخواهی و مسلط بودن بر احساسات را دارا باشند؛

اميرالمؤمنين عليه‌السلام»: النَّصيحةُ مِن اَخلاقِ الكِرام.

خيرخواهي، روش مردمان بزرگوار و کريم‌النَّفس است

علامةُ النّاصِحِ اَربعةٌ: يَقضي بِالحَقِّ، وَ يُعطيِ الحَقَّ مِن نَفسِه، وَ يرضي لِلنّاسِ ما يَرضاهُ لِنَفسِه و لا يَعتَديِ عَلي أَحَدٍ.

آدم خیرخواه چهار علامت دارد: در داوري، به حق قضاوت مي‌کند، منصفانه عمل مي‌کند، براي خود آنچه مي‌پسندد براي ديگران نيز مي‌پسندد و به احدي تعدّي و تجاوز نمي‌نمايد. (تحف‌العقول، ص ٢١)

1-خیرخواه است2- پرهیز از بداخلاقی میکند

از ویژگی‌های منفی برای جوان بداخلاقی است.

الخُلقُ السَّی ءُ یفسِدُ العَمَلَ کما یفسِدُ الخَلُّ العَسَلَ؛

سُوءُ الخُلقِ ذَنبٌ لا یغفَرُ

انَّ العَبدَ لَیبلُغُ مِن سُوءِ خُلقِهِ اسفَلُ دَرَک جَهَنَّمٍ؛

الرضا ع عَلَيْكُمْ بِحُسْنِ الْخُلُقِ فَإِنَّ حُسْنَ الْخُلُقِ فِي الْجَنَّةِ لَا مَحَالَةَ وَ إِيَّاكُمْ وَ سُوءَ الْخُلُقِ فَإِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ فِي‏ النَّارِ لَا مَحَالَةَ

«انَّ المُؤمِنُ لَیدرِک بِحُسنِ خُلقِهِ دَرَجةَ قائِمِ اللیلِ وَصائِمِ النَّهارِ؛

از جمله آثار سوءِخُلق، کثرت گناهان ناشی از آن است؛ مانند: اذیت و آزار مردم، دروغ، غیبت، ظلم.

انسان با بدخُلقی، دوستان و جامعه و نفوذش را از دست می دهد. مثلًا کاسب است مشتری هایش را از دست می دهد.. سوءِخلق باعث می شود که یاران و معاشران از دست بروند. حتّی گاهی زن و فرزندانش را از دست می دهد. منظور از «دست دادن» این است که آنان از او بیگانه می شوند تا جایی که بچّه دوست ندارد پدر را ببیند، چون پدر بداخلاق است. میان او و فرزندان فاصله می افتد. پس نفرت عمومی و جدا شدن مردم یکی دیگر از آثار سوءِخلق است.

حضرت علی علیه‌السلام آنگاه که از فساد آینده گله می‌کند می‌فرماید:

فتاهم عارم ؛ جوانشان بداخلاق است. (نهج البلاغه، خطبه ۲۳۳)

عارم به کسی گفته می‌شود که برخوردش تند و آزاردهنده و اخلاقش خشن و بد است. هرچند این صفات برای بزرگسالان نیز ناپسند است،

1-خیرخواه است2- پرهیز از بداخلاقی میکند

3-به بزرگترها احترام میگذارد

جوان بزرگترها را تعظیم و تکریم می‌کند و احترام آنان را رعایت می‌کند. امام رضا علیه السلام: وَقِّرُوا کِبارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَکُمْ وَ صِـلُـوا اَرْحـامَـکُمْ.

امام صادق علیه السلام : لَيسَ مِنّا مَن لَم يُوَقِّر كَبيرَنا

پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله : مَنْ وَقَّرَ ذَا شَيْبَةٍ فِي الْإِسْلَامِ آمَنَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ فَزَعِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ

امام سجادعلیه السلام نیز می فرماید: حق الکبیر توقیرهُ لِسنَّهِ و اجلالُهُ لِتَقدَّمَهُ فی الاسلام؛

علی علیه‌السلام در بیان فساد زمان آینده چند ویژگی را برمی‌شمارد. از جمله می‌فرمایند:

لایعظم صغیرهم کبیرهم ؛ کوچکترهایشان بزرگسالها را احترام نمی‌کنند. (نهج البلاغه، خطبه ۲۳۳)

1-خیرخواه است2- پرهیز از بداخلاقی میکند

3-به بزرگترها احترام میگذارد

4-پرهیز از پرخاشگری و ستیزه جویی

المِراءُ بَذرُ الشَّرِّ .

مجادله، بذرِ شرّ است.

امام صادق عليه السلام :

إيّاكَ و المِراءَ ؛ فإنّهُ يُحبِطُ عَملَكَ . و إيّاكَ و الجِدالَ ؛ فإنّهُ يُوبِقُكَ . و إيّاكَ و كَثرَةَ الخُصوماتِ ؛ فإنّها تُبعِدُكَ مِن اللّه ِ .

از مجادله كردن بپرهيز؛ كه اين كار عمل تو را بر باد مى دهد و از جرّ و بحث كردن بپرهيز؛ كه اين كار تو را هلاك مى گرداند و زياد ستيزه مكن؛ زيرا كه تو را از خدا دور مى كند.

نه تنها افراد جامعه به انسان لجوج، بی اعتنا می شوند، بلکه خداوند نیز او را از عنایت خود محروم می کند. پیامبر عطوفت و مدارا می فرمایند:

اَبْعَضُ الرِّجالِ اِلیَ اللّه ِ الاَْلَدُّ الْحَضِمُ.

منفورترین مردان نزد خدا، مرد لجوج و ستیزه جوست.

1-خیرخواه است2- پرهیز از بداخلاقی میکند

3-به بزرگترها احترام میگذارد

4-پرهیز از پرخاشگری و ستیزه جویی

5- مطیع پدر و مادر بودن

قال رسول الله(ص): من اصبح مطیعا لله فی الوالدین اصبح له بابان مفتوحان من الجنة

عن ابی عبد الله(ع) قال: من نظر الی ابویه نظر ماقت، و هما ظالمان له، لم یقبل الله له صلاة.

قال رسول الله(ص): العبد المطیع لوالدیه و لربه فی اعلی علیین.

قال رسول الله(ص): من احب ان یمد له فی عمره و ان یزاد فی رزقه فلیبر والدیه

قال امیر المؤمنین علی(ع): بِرُّ الوالِدَینِ أکبَرُ فَریضَةٍ.

حضرت علی علیه‌السلام اطاعت پدر را حق پدر بر فرزند می‌داند و می‌فرمایند:

فحق الوالد علی الولد ان یطیعه فی کل شی الا فی معصیه الله سبحانه؛

. حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند:

شرالاولاد العاق ؛ بدترین فرزندان، اولاد نافرمان است. (غررالحکم، ج ۲، ص ۵۷۶)

1- جریان خواب رفتن امام حسین -

2- حضرت امام حسین علیه السلام به هنگام بدرقه جوانش به سوی میدان این آیه را تلاوت فرمود:

«انّ الله اصطفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ذرّیه بعضها من بعض. . .

که درجاتی از پاکی و طهارت روح را برای علی اکبر علیه السلام به اثبات می رساند.

ارزش معنوی علی اکبر علیه السلام تا به آن اندازه است که پدر بزرگوارش که دارای مقام عصمت و امامت می باشد،

3- امام سجاد علیه السلام بدن مطهر او را در مقبره ای مستقل در مجاورت مرقد مطهر پدرش به گونه ای دفن نمود که از دیگر قبور شهدا مشخص باشد

4- ائمه معصومان در روایات و زیارات مستقل، مقام او را به پاکی و طهارت نفس ستوده اند.

5-.[ حضرت مهدی (عج) در زیارت ناحیه مقدسه او را از نسل پاک و تبار ابراهیم علیه السلام دانسته، بر او و پدرش درود فرستاده است

6- زندگی پس از او را فنا و مرگ می داند..

علی اکبر – فتاده ای بر خاک- تن پاکت- شده چنین صد چاک

نگاهی کن بر این قلب پر از غم و دردم

بدون تو بگو بابا چگونه برگردم

علی اکبر 2علی علی اکبر

مرا بابا – رسیده جان برلب –ترا سوگند به عمه ات زینب

زجا برخیز اذانی گو دل مرا خوش کن

توکه آتش زدی بر دل بیا و خاموش کن

علی اکبر 2علی علی اکبر

زده دشمن- به پهلویت خنجر -تن چاکت- شده چو گل پرپر

تو افتادی ولی بابا ببین که من مردم-

کنار پیکرت بابا ببین زمین خوردم

علی اکبر 2علی علی اکبر