انتظارات امام زمان ازما (رعایت حق الناس)

انتظارات امام زمان ازما رعایت حق الناس

انتظارات طرفینی است

رابطه خدا با تمامی مؤمنانش دو طرفه می‌باشد، چنان که می‌فرماید: «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ / غافر، 60» - «فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ –البقره، 152» -

لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ ابراهیم 7

- «إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا / النساء، 147» - اگر شما فروشنده باشید، خدا خریدارتان می‌شود توبه 111

إِنَّ اللهَ‌ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقاتِلُونَ في سَبيلِ اللهِ ‌ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفى بِعَهْدِهِ مِنَ اللهِ ‌ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذي بايَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ

إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لأَنفُسِکمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا. اسرا 7

انتظار امام زمان ازما رعایت حق الناس است

حق الناس یعنی

احترام به حقوق دیگران و ادای حقوق دیگران

حق الناس یكی از اساسی‌ترین اهداف ادیان آسمانی است هر پیامبری آمد به قومش سفازش کرد به کسی تعدی نکنید

امام جعفرصادق»:

ما عُبِدَ اللهُ بِشيءٍ اَفضلَ مِن اداءِ حَقِّ المُؤمِنِ.

هيچ عبادتي بالاتر از اداي حق مؤمن نيست

رابطه حق الناس و حق الله

امام علي عليه السلام :جَعَلَ اللّهُ سُبْحانَهُ حُقُوقَ عِبادِهِ مُقَدِّمَةً لِحُقُوقِهِ فَمَنْ قامَ بِحُقُوقِ عِبادِ اللّهِ كانَ ذلِكَ مُؤَدِّيًا اِلَى اْلقِيامِ بِحُقُوقِ اللّهِ.

«امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اذا ارادَ اَحدُكُم أَن یُستجابَ لَهُ فَلیُطَیّبْ كَسْبَهُ وَ لِیَخْرُجْ مِن مَظالِمِ النّاسِ.- وَ اِنَّ اللّه‌َ لا يُرفَعُ اِلَيهِ دُعاءُ عَبدٍ و فى بَطنِهِ حَرامٌ اَو عِندَهُ مَظلِمَةٌ لاَِحَدٍ مِن خَلقِهِ

اگر کسی بخواهد دعایش مستجاب شود باید که درآمدش حلال و طَیِّب باشد و از حقّ الناس و مظالم عباد چیزی به گردنش نباشد. (بحار، ج ٩٣، ص ٣٢١)

«امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

أَیُّما مُؤمنٍ حَبَسَ مُؤمِناً عَن مالِهِ وَ هُوَ مُحتاجٌ اِلیهِ لَم یَذُقْ وَ اللهِ مِن طَعامِ الجَنَّةِ وَ لایَشرَبُ مِن الرّحیقِ المَختوم.

هر کس از پرداختن مال مؤمنی که در نزد او است و او بدان احتیاج دارد خودداری کند به خدا قسم که نه از طعام بهشتی خواهد چشید و نه از شراب ناب آن خواهد نوشید. (ثواب‌الاعمال، ص ٥٤٥)

«امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اِنَّ الله لایَرفَعُ اِلَیهِ دُعاءَ عَبدٍ عِندَهُ مَظلِمةٌ لِأَحَدٍ مِن خَلقِه.

خداوند دعای کسی که در شکمش لقمة حرام و یا به گردن او مظالم یکی از عباد باشد اجابت نمی‌کند (بحار، ج ٩٣، ص ٣٢١)

جریان حضرت موسی و عدم استجابت دعای مردم بخاطر اینکه شکم هاشان از لقمه حرام پرکردند

حق الناس سبب معطلی انسان در قیامت میشود

حضرت عیسی (ع) از کنار قبری می گذشت از خدای متعال خواست که صاحب قبر را زنده کند تا از او چیزی بپرسد. همین که زنده شد از او سوال کرد : حالت در عالم برزخ چگونه است ؟ عرض کرد : من باربری بودم ٬ روزی مقداری هیزم برای کسی بر دوش داشتم و می بردم ٬ خلالی از آن جدا کردم که دندان خود را با آن خلال کنم از آن زمان که مرده ام تا به حال گرفتار کیفر همان عملم

آیت الله العظمى مرعشى نجفى به بنده فرمود: پدرم آقا سید محمود حکیم از دنیا رفت و چهارده سال او را در خواب ندیدم. براى این که ایشان را در خواب ببینم، به حضرت سیدالشهدا علیه السلام متوسل شدم. همان شب ایشان را در خواب دیدم، به ایشان گفتم: چرا در این مدت، به خواب من نیامدید؟ گفت: گرفتار بودم. گفتم: چرا؟ گفت: هفتصد دینار به مشهدى محمد یزدى ـ که در نجف جنب مدرسه ى حکیم بقالى دارد ـ پول سرکه شیره بدهکارم و از این جهت در عذابم. این قضیه، در زمان رضا شاه بود که به هیچ نحو گذرنامه ى عتبات عالیات صادر نمى کردند. با زحماتى گذرنامه تهیه کرده و به نجف رفتم. پس از مدتى که دنبال مشهدى محمد گشتم، معلوم شد چند نفر به این اسم بوده اند که غیر از یک نفر، همه ى آنان مرده اند. به مغازه اش رفتم، دیدم پیرمرد فرتوتى است که با وضع محقرى به کاسبى مشغول است. حالش مثل افراد ورشکسته بود، مقدار کمى برنج و نخود و لوبیا در ظرف هایى ریخته بود که خاک روى آن ها را فراگرفته و به واسطه ى پیرى، خیلى عصبانى و ناراحت بود. سلام کردم، با عصبانیت جواب داد. گفتم: شما آقا سید محمود حکیم را مى شناسى؟ با عصبانیت جواب داد: نه. گفتم: سیدى بود که چهارده سال قبل در همین مدرسه ى نزدیک دکان شما منزل داشت. گفت: یادم نمى آید. گفتم: ایشان مقدارى به شما بدهکار است، دفترى دارید که طلب شما در آن نوشته شده باشد؟ گفت: سید مگر دیوانه شده اى! من تاجر نیستم تا دفتر داشته باشم. گفتم: اگر جنسى را به کسى نسیه بدهى، جایى مى نویسى؟ جواب داد: کاغذ پاره هایى بالاى تاقچه هست، برو ببین. رفتم، دیدم مقدار زیادى خاک رویش را فراگرفته است. به مدت دو ساعت، تمام کاغذها را بررسى کردم، یک مرتبه اسم پدرم را روى یکى از آن ها دیدم که نوشته بود: آسید محمود حکیم، سرکه شیره هفتصد دینار. براى آن که راضى شود، یک تومان به او دادم و از او رضایت خواستم و خوابى را که دیده بودم و هم چنین این جریان را به کسى نگفتم. پس از مراجعت به ایران، یکى از دوستان به من مراجعه کرد و گفت: پدرت را در خواب دیدم، به من گفت: به شهاب الدین بگو پول مشهدى محمد را دادى، من آزاد شدم.

امام صادق ع مَنْ ظَلَمَ مَظْلِمَةً أُخِذَ بِهَا فِی نَفْسِهِ أَوْ فِی مَالِهِ أَوْ فِی وُلْدِهِ»[۱۲] اگر کسی به گردنش حق الناس باشد، مال مردم و آبروی مردم را بدرد، لت و پار کند خدا انتقام می‌گیرد، یا از خودش، یا از مالش، یا از بچه‌هایش. می‌گوید – جریان نانوا و مرد ارمنی

امام سجاد عليه‌السلام:

۰.اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَيِّرُ النِّعَمَ: اَ لْبَغْىُ عَلَى النّاسِ... قالَ اللّه‌ُ عَزَّوَجَلَّ: «اِنَّ اللّه‌َ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى يُغَيِّروا ما بِاَ نْفُسِهِمْ...»؛

۰.گناهانى كه باعث تغيير نعمت‌ها مى‌شوند، عبارت‌اند از: تجاوز به مردم...زيرا خداوند عزّوجلّ مى‌فرمايد: «خداوند سرنوشت هيچ ملتى را تغيير نمى‌دهد، مگر اين‌كه خودشان تغيير روش دهند.

جریان سگ زیر گرفتن

امام صادق عليه‌السلام:

۰.اَلمُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَم يُخرِجْهُ غَضَبُهُ مِنْ حَقٍّ وَاِذا رَضِىَ لَم يُدخِلْهُ رِضاهُ فى باطِلٍ ۰.مؤمن چون خشمگين شود، خشمش او را از حق بيرون نبرد و چون خشنود شود، خشنوديش او را به باطل نكشاند

امام صادق عليه‌السلام:

ما معتقد به وجود «صراط‏» و «میزان‏» در قیامت هستیم.

صراط همان پلی است كه بر روی جهنم كشیده شده و همگان باید از روی آن عبور كنند،آری راه بهشت از روی جهنم می‏گذرد!

صراطی که در آیات قرآن به آن اشاره شده، وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا * و هیچ یک از شما (نوع بشر) باقی نماند جز آنکه به دوزخ وارد شود؛ این حکم حتمی پروردگار توست. (سوره مریم؛ ۷۱)

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ قَالَ:

قَنْطَرَةٌ عَلَى الصِّرَاطِ لَا يَجُوزُهَا عَبْدٌ بِمَظْلِمَةٍ.

از 7 چیز بالای پل سوال میکنند یکیش از حق الناس.

رسول خدا صلی الله علیه و آله «إنَّهُ لَيَأْتِي الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَقَدْ سَرَّتْهُ حَسَناتُهُ فَيَجِيُ الرَّجُلُ فَيَقُولُ: يا رَبِّ ظَلَمَني هذا فَيُوْخَذُ مِنْ حَسَناتِهِ فَيُجْعَلُ فِي حَسَناتِ الَّذي سَأَلَهُ فَما يَزالُ كَذلِکَ حَتّى ما يَبْقى لَهُ حَسَنَةٌ فَإذا جاءَ مَنْ يَسْأَلُهُ نَظَرَ إلى سَيِّئاتِهِ فَجُعِلَتْ مَعَ سَيِّئاتِ الرَّجُلِ فَلا يَزالُ يُسْتَوْفى مِنْهُ حَتّى يَدْخُلُ النّارَ؛

روزی در نجف اشرف حضرت امام خمینی می خواست برای نماز جماعت وارد اطاق بیرونی شود. جلو ي اطاق انباشته از کفش نمازگزاران بود به طوری که جای پا گذاشتن نبود. امام وقتی به کفش کن رسید و آن وضع را دید، توقف کرد و از پا گذاشتن بر روی کفش مردم خودداری ورزیده، وقتي مردم كفشها را از سر راه كنار زدند، آن گاه امام وارد اطاق شد

قال الصادق ع«اَوّلُ قَطْرَة مِنْ دَمِ الشَّهید كَفارةُ لِذُنُوبِه اِلاَّ الدَّیْن فَاِنَّ كَفارَتُه قَضائه»

قال ص هل هنا من بني النجار احد؟ و صاحبهم محتبس علي باب الجنه بثلاثه دراهم لفلان اليهودي و کان شهيدا

جاء رجل إلى النبیّ صلّى اللّه علیه و اله فقال له : أتأذن لی أن أتمنّى الموت،فقال صلّى اللّه علیه و آله : الموت شی‏ء لابدّ منه و سفر طویل ینبغی لمن أراده أن یرفع عشر هدایا ، فقال : و ما هی؟ قال صلّى اللّه علیه و آله :

هدیّه عزرائیل ، و هدیّه القبر ، و هدیّه منکر و نکیر ،

أمّا هدیّه عزرائیل فأربعه أشیاء: رضاء الخصماء،

قال الصادق ع جَعلَ الله سُبحانه حُقوقُ عبادِهِ مُقدّمةً علَی حُقُوقهِ فَمنْ قامَ بِحقُوقُ عبادالله كانَ ذلك مودّیاً الی القیامِ بِحقوقِ الله؛

احترام به حقوق دیگران و ادای آن یكی از اساسی‌ترین اهداف ادیان آسمانی و از پیامهای مهم عاشوراست.

موسی بن عمیر از پدرش نقل می کند که امام حسین علیه السلام فرمود: نادِ أَنْ لا يُقْتَلَ مَعي رَجُلٌ عَلَيْهِ دَيْنٌ وَ نَادِ بِها فِي الْمَوالي فَإِنّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ(صلى الله عليه وآله) يَقُولُ: مَنْ ماتَ وَ عَلَيْهِ دَيْنٌ أُخِذَ مِنْ حَسَناتِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ»؛

امام جعفرصادق(عليه‌السلام)»:

السُّراّقُ ثَلاثَةٌ: مانِعُ الزّكاةِ وَ مُستَحِلُّ مُهورِ النِّساءِ! وَ كَذلِكَ مَنِ اسْتَدانَ دَيناً وَ لَم يَنوِ قَضاءَهُ.

در گناهان مربوط به حق‌الناس مانند دزدی، رباخواری، غیبت، تهمت، زخم زبان و آبروریزی، علاوه بر استغفار و توبه به سوی خداوند، باید از مردم نیز حلالیت طلبیده شده و حقوق آنها جبران شود و حتی شهادت در راه خدا نیز اینگونه گناهان را پاک نمی‌کند

زماني كه به برخي از مردم گفته مي شود كارهايي كه مي كنيد ، حق الناس است ؛ مي گويند: مگر آدم كشته ايم، مگر از ديوار مردم بالا رفته ايم .

دل شکستن، رعایت نکردن حقوق اجتماعی، غیبت کردن، رعایت نکردن حجاب اسلامی، نگاه به ناموس دیگران، سوءظن و گمان بد داشتن به مردم و... از جمله مواردی است که در زمره‌ی حق‌الناس است.

مصادیق حق الناس

معمولا مردم گمان مي کنند حق الناس فقط از ديوار مردم بالا رفتن يا دست در جيب مردم کردن است، غافل از آنکه حق الناس بسيار ريز است مانند:

• ماشينش را جايي پارک مي کند که مزاحمت براي مردم است

• جلوي ماشينها ميپيچد

• بدون دليل بوق مي زند

• دزدگير ماشينش را شبها حالتي مي گزارد که اگر پرنده اي هم روي آن نشست صدا کند

• پول کالا را به بيشتر رند مي کند مثلا شده هزار و نهصد تومان مي گويد دو هزار تومان

• عابر پياده از چراغ قرمز مي گذرد

• از پله هاي آپارتمان چنان مي دود که همسايه ها اذيت مي شوند

• در منزل را طوري مي بندد که همه از خواب بيدارشوند

• دم در مسجد کفشها را مي گزارد که باعث مي شود مردم پايشان را از زمين بيشتر بلد کنند تا کفش ها لگد نشود

• کالاي تاريخ گذشته يا بي کيفيت مي فروشد

• امام جماعتي که دير مي آيد

• صداي آهنگ يا حتي مداحي و قرآنش از مغازه يا منزل بلند است و ديگران را اذيت مي کند

• در کتابخانه صحبت مي کند و باعث آزار ديگران مي شود

• در اداره از وقت مردم مي زند و نماز مستحبي يا کتاب يا ... مي خواند

• حرفي مي زند كه باعث ناراحتي ديگران مي شود

اينها بسيار ظريف است . اگر اين مسائل كوچك را دقت نكنيم كم كم، تخم مرغ دزد ، 3 هزار ميليارد شتر اختلاس مي كند

و هدیّه القبر ، و هدیّه القبر قراءه القرآن،

قال الله تَعالی: «... فَاقْرَؤُا ما تَیسَّرَ مِنَ الْقُرْآن (مزمل 19»

مَن قَرَأَ عَشرَ آیاتٍ فی لَیلَةٍ لَم یُکتَب مِنَ الغافِلینَ؛

وَ مَن قَرَأَ خَمسینَ آیةً کُتِبَ مِنَ الذّاکِرینَ.

امام صادق (عَلیه السَلام)

القُرآنُ عَهدَ اللهِ اِلی خَلقِه فَقَد یَنبَغی لِلمَرأ المُسلِمِ اَن یَنظَرُ فی عَهدِهِ وَ اَن یَقرَأَ مِنهُ فی کُلِّ یَومٍ خَمسینَ آیَةً؛ آیت الله حسن زاده آملی در کتاب هزار و یک نکته، اسم چهل نفر از بزرگان را می آورد که فقط قرآن می خواندند- مثلا بوعلی تلاوت میکرد و تمام کتابهایش را مینوشت- خواجه نصیرالدین طوسی هر شبانه روز 15 جزء قرآن می خواند؛

امام، هر روز، سه جزء قرآن می خواندند. در ماه مبارک رمضان، 10 بار قرآن را ختم می کردند-

انا بیت الوحشه

اگر شخصی در کودکی ضرری به دیگران وارد کرده باشد، مدیون و ضامن است، اگر مالی که غصب یا سرقت کرده موجود باشد باید برگرداند و اگر مال موجود نیست باید به نوعی جبران کند یا رضایت صاحب حق را به دست آورده و حلالیت بگیرد، اگر صاحب حق مرده باشد نیز باید به وارثان او برگرداند.[۱۷]

پدر و مادر کودک می‌توانند خسارت وارد شده به دیگران را همان موقع جبران کرده و فرزند خود را مدیون باقی نگذارند و با این روش، اهمیت و جایگاه رعایت حقوق دیگران را از کودکی به فرزندشان آموزش دهند.

جامع المسائل فاضل، ج ۱، ص ۳۸۷.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ قَالَ:

قَنْطَرَةٌ عَلَى الصِّرَاطِ لَا يَجُوزُهَا عَبْدٌ بِمَظْلِمَةٍ.

زماني كه به برخي از مردم گفته مي شود كارهايي كه مي كنيد ، حق الناس است ؛ مي گويند: مگر آدم كشته ايم، مگر از ديوار مردم بالا رفته ايم .

بايد از آنان پرسيد مگر حق الناس فقط اينهاست :

مگر سيگار كشيدن در جمع ، حق الناس نيست

مگر بي حجابي حق الناس نيست

مگر اسراف كردن ،حق الناس نيست

مگر آشغال ريختن در خيابان ، حق الناس نيست

مگر با موتور خلاف رفتن، حق الناس نيست

مگر گذشتن از چراغ قرمز ،حق الناس نيست

مگر پارك كردن در پياده رو ،حق الناس نيست

و هزاران هزار مگر ديگر ...

ریختن زباله در سطح شهر، ایجاد مزاحمت برای مردم، تولید صداهای آزاردهنده و... نه تنها در ایام سوگواری محرم‌الحرام بلکه در طول ایام سال موجبات پریشانی مردم را فراهم کرده و به حقوق مردم خدشه وارد می‌کند!

مَنْ ظَلَمَ مَظْلِمَةً أُخِذَ بِهَا فِی نَفْسِهِ أَوْ فِی مَالِهِ أَوْ فِی وُلْدِهِ»[۱۲] اگر کسی به گردنش حق الناس باشد، مال مردم و آبروی مردم را بدرد، لت و پار کند خدا انتقام می‌گیرد، یا از خودش، یا از مالش، یا از بچه‌هایش. می‌گوید

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً»(بقره/201):

رِضْوَانُ اللَّهِ وَ الْجَنَّةُ فِی الْآخِرَةِ وَ الْمَعَاشُ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ فِی الدُّنْیَا.

امام صادق(ع) در تفسیر آیه «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً» فرمود:

رضایت خداوند و [ورود به] بهشت خیر آخرت و فراهم بودن زندگی و اخلاق نیکو، خیر دنیا است.

اگر کسی نماز نخواند و روزه نگیرد و برای امام حسین ‌علیه‌السلام احسان کند و سینه و زنجیر بزند و گریه کند و نیز کسی که خمس و زکات مالش را ندهد، آیا می‌تواند از این مال در راه امام حسین علیه‌السلام احسان کند؟ آیا اجر و ثوابی بر این شخص است؟

ج) نماز و روزه واجب است ولی‌عزاداری و گریه بر امام حسین علیه‌السلام مستحب است. انسان باید نماز بخواند و روزه هم بگیرد و عزاداری هم بکند و پولی که متعلّق خمس شده واجب است اول، خمس آن ادا شود آن‌گاه در راه امام حسین علیه‌السلام و کار خیر دیگر مصرف شود و مصرف نمودن پولی که خمس به آن تعلّق‌گرفته قبل از ادای خمس درهرکاری اگرچه خیر باشد حرام است.

و هدیّه منکر و نکیر صدق اللسان، و ترک الغیبه،

و هدیّه المیزان کظم الغیظ، و المشی إلى الجماعات،

و هدیّه الصراط إخلاص العمل، و حسن الخلق،

و هَدِیَّهُ مَا لَکَ الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ وَ بِرُّ الْوَالِدَیْن‏.

و هدیّه رضوان أربعه أشیاء: الصبر على المکاره،

و هدیّه النبیّ صلّى اللّه علیه و اله محبّته، و محبّه أهل بیته،

و هدیّه جبرئیل قلّه الأکل، و قلّه النوم، و قلّه الکلام.

و هدیه اللّه تعالى الأمر بالمعروف، و النهی عن المنکر،

«ظالم سه نشانه دارد وقال علیه السلام : لِلظَّالِمِ مِنَ الرِّجَالِ ثَلاَثُ عَلاَمَاتٍ: يَظْلِمُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِيَةِ، وَمَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ وَيُظَاهِرُ الْقَوْمَ الظَّلَمَةَ.

امام علیه السلام فرمود : مردان ستمگر سه نشانه دارند:

به مافوق خود از طريق نافرمانى ستم مى كنند زيرا ابهت او را دَرهم مى شكند وديگران را به او جسور مى سازد و به مديريت و فرماندهى او لطمه وارد مى كند وچه ظلم وستمى از اين بدتر كه انسان مدير و مدبرى را در كار خود تضعيف يا فلج كند

(وَمَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ). مصداق روشن ستم همين است كه انسان درباره زيردستانش موازين عدالت را رعايت نكند، حقوق آنها را محترم نشمرد، در ميان آنها تبعيض قائل شود، بيش از آنچه در توان دارند از آنها كار بخواهد، سوابق خدمت آنها را فراموش كند،درمشكلات به فكر آنها نباشد و يا حتى بعد از وفاتشان از آنها يادى نكند. همه اينها مصداقهايى براى ستم نسبت به زيردستان است و هركدام مى تواند نشانه اى باشد. حضرت در سومين نشانه مى فرمايد: «و جمعيت ستمگران را پشتيبانى مى كند»؛ (وَيُظَاهِرُ الْقَوْمَ الظَّلَمَةَ). همكارى با ظالمان و ستمگران در هر مرحله كه باشد نوعى ظلم محسوب مى شود

اگر اين مسائل كوچك را دقت نكنيم كم كم، تخم مرغ دزد ، 3 هزار ميليارد شتر اختلاس مي كند

حق الناس سه مرحله دارد

که پائین ترین مرحله آن مال مردم است، مال مردم محترم است و کسی حق ندارد حتی به اندازه یک دانه گندم یا یک قطره آب بدون رضایت شرعی برمال مردم تصرف کند- جریان ملاقات با امام زمان –وقت-آبرو

آیت الله مرعشی از قول فرزند آقای حکیم :700 دینار عراق بدهکاری داشتم رسول خدا صلی الله علیه و آله «إنَّهُ لَيَأْتِي الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَقَدْ سَرَّتْهُ حَسَناتُهُ فَيَجِيُ الرَّجُلُ فَيَقُولُ: يا رَبِّ ظَلَمَني هذا فَيُوْخَذُ مِنْ حَسَناتِهِ فَيُجْعَلُ فِي حَسَناتِ الَّذي سَأَلَهُ فَما يَزالُ كَذلِکَ حَتّى ما يَبْقى لَهُ حَسَنَةٌ فَإذا جاءَ مَنْ يَسْأَلُهُ نَظَرَ إلى سَيِّئاتِهِ فَجُعِلَتْ مَعَ سَيِّئاتِ الرَّجُلِ فَلا يَزالُ يُسْتَوْفى مِنْهُ حَتّى يَدْخُلُ النّارَ؛