فضيلت ماه شعبان

فضيلت ماه شعبان

رُوِیَ عَنْ ابی الحَسن الرِّضا(علیه السلام) قال:قال رسُول الله(صلّی الله علیه و آله وسلّم):رَجَبٌ شَهْرُ اللَّهِ الْأَصَبُّ وَ شَهْرُ شَعْبَانَ تَتَشَعَّبُ فِیهِ الْخَیْرَاتُ

قَالَ الصادق ع صِیَامُ شَعْبَانَ ذُخْرٌ لِلْعَبْدِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ یُکْثِرُ الصَّوْمَ فِی شَعْبَانَ إِلَّا أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ مَعِیشَتِهِ وَ کَفَاهُ شَرَّ عَدُوِّهِ وَ إِنَّ أَدْنَی مَا یَکُونُ لِمَنْ یَصُومُ یَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أَنْ تَجِبَ لَهُ الْجَنَّةُ

قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ‏ مَنْ‏ صَامَ‏ أَوَّلَ‏ یَوْمٍ‏ مِنْ‏ شَعْبَانَ‏ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ وَ مَنْ صَامَ یَوْمَیْنِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ دَامَ نَظَرُهُ إِلَیْهِ فِی الْجَنَّةِ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ مِنْ جَنَّتِهِ کُلَّ یَوْمٍ.»

عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ‏ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لَا یَنَامُ ثَلَاثَ لَیَالٍ- لَیْلَةَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَیْلَةَ الْفِطْرِ وَ لَیْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ وَ فِیهَا تُقَسَّمُ‏ الْأَرْزَاقُ‏ وَ الْآجَالُ وَ مَا یَکُونُ فِی السَّنَة»

۱. دوم شعبان؛ آمدن حکم وجوب روزه ماه رمضان درسال دوم هجری

۲. سوم شعبان؛ ولادت امام حسین (علیه‌السّلام)

۳. چهارم شعبان؛ ولادت حضرت عباس (علیه‌السّلام)

۴. پنجم شعبان؛ ولادت امام سجاد (علیه‌السّلام)

۵. یازده شعبان؛ ولادت حضرت علی‌اکبر (علیه‌السّلام)

۶. پانزده شعبان؛ ولادت امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)

.رسول الله صلى الله عليه و آله :شَعبانُ شَهري و رَمَضانُ شَهرُ اللّهِ فَمَن صامَ شَهري كُنتُ لَهُ شَفيعا يَومَ القِيامَةِ ؛.. بحار الأنوار ، ج ۹۷ ، ص ۸۳ .

منسوب بودن این ماه به نام پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، تقسیم روزی‌های مؤمنین در این ماه، نزول رحمت و خیرات خداوند متعال، ولادت امام حسین (علیه‌السّلام)، حضرت عباس (علیه‌السّلام)، امام سجاد (علیه‌السّلام)، حضرت علی‌اکبر (علیه‌السّلام) و ولادت امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، دلایل دیگری بر فضیلت این ماه می‌باشد. بهترین اعمال در این ماه: استغفار، صدقه دادن، روزه، نمازهای مستحبی و مناجات ذکر شده که البته در مجموع، انجام زکات، امر به معروف و نهی از منکر، نیکی به پدر و مادر و همسایگان و اصلاح بین بستگان نیز سفارش بسیار شده است.

.رسول الله صلى الله عليه و آله :إنَّما سُمِّيَ شَعبانُ لأِنَّهُ يَتَشَعَّبُ فيهِ أرزاقُ المُؤمِنينَ ؛.. ثواب الأعمال ، ص ۶۲

.امام صادق عليه السلام :في جوابه لرجل عندما سأله ما أفضَلُ ما يُفعَلُ فيهِ (شَعبانَ) :،

الصَّدَقَةُ و الإستِغفارُ ؛. اقبال الأعمال ، ج ۳ ، ص ۲۹۴

بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است. هر که در هر روز این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتادهزار مرتبه در ماه‌های دیگر استغفار کرده است. عمل دیگری که در این ماه سفارش شده صدقه دادن است اگرچه به‌ اندازه نصف دانه خرمایی باشد، تا خداوند بدن او را بر آتش جهنم حرام گرداند.

.الامام على عليه السلام :صَومُ شَعبانَ يَذهَبُ بِوَسواسِ الصَّدرِ وَ بَلابِلِ القَلبِ ؛ از بين مى برد وسواس دل و پريشانى هاى جان.. الخصال ، ص ۶۱۲ .

عمل دیگر روزه ماه شعبان آنچه در قبل گذشت، از امام صادق (علیه‌السّلام) درباره فضیلت روزه ماه رجب سؤال کردند حضرت فرمود: چرا از روزه ماه شعبان غافلید؟ پرسیدند کسی که یک روز از شعبان را روزه بدارد چه قدر ثواب دارد؟ فرمود: به خدا قسم بهشت ثواب اوست.

دوباره پرسیدند بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود تصدّق و استغفار. هر که در این ماه صدقه دهد خداوند او را تربیت کند. همچنان که یکی از شما بچه شترش را تربیت می‌کند تا آنکه در روز قیامت به صاحبش برسد.

روزه ماه شعبان به خصوص در پنجشنبه ماه ثوابی بسیار دارد، روایت شده که در هر پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت می‌کنند، پس ملائکه عرض می‌کنند: خداوندا روزه‌داران این روز را بیامرز و دعای آنها مستجاب می‌شود.

همچنین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده: هر که روز دوشنبه و پنجشنه شعبان را روزه دارد حقتعالی ۲۰ حاجت دنیوی و ۲۰ حاجت اخروی او را برآورده می‌سازد.

خداوند در روز اول شعبان به درهای بهشت امر می‌کند که باز شوید و به شاخه‌های درخت طوبی امر می‌کند که شاخه‌هایش را نزدیک این دنیا بیاورد، هر کس دری از خیر و نیکی را در این روز فرا گیرد،

هر که نماز مستحبی در این روز ادا کند، هرکه در این روز، روزه بگیرد، هر که میان زن و شوهرش یا پدر و فرزندش یا خویشاوندانش یا مرد و زن همسایه‌اش یا مرد و زن بیگانه صلح برقرار کند، کسی که طلبی از کسی دارد از او کم کند، کسی که قرضی را که صاحبش از بازگشت آن مایوس شده به یادآورد و آنرا ادا کند، کسیکه کفالت یتیمی را بر عهده بگیرد، کسیکه قرآن یا چیزی از آنرا بخواند، کسیکه خدا را به یاد آورد و نعمت‌های او را بشمارد و او را شکر کند، کسیکه مریضی را عیادت کند، کسی که به پدر و مادر یا یکی از آنها نیکی کند، کسی که جنازه‌ای تشییع کند، کسی که مصیبت‌زده را تسلیت گوید، کسی که کار خیر انجام دهد. حتماً به شاخه‌ای از درخت طوبی آویخته می‌شود.

همچنین اگر دری از شرّ و گناه را در این روز فرا گیرد، کسی که در ادای نمازش کوتاهی کند و آنرا ضایع کند، کسی که فقیری در نزد او بیاید و او قادر بر تغییر حالش باشد و به وی نرسد ولی او را کمک نکند، کسی که بدکاری از او عذرخواهی نماید؛ امّا او عذر او را نپذیرد بلکه او را بیشتر از بدی او عقوبت کند، کسی که میان زن و شوهرش، پدر با فرزندش یا میان دو همسایه جدایی‌اندازد، کسی که بر تنگدستی سختگیری بگیرد، کسی که بر یتیمی جفا کند و به او آزار رساند و همچنین مال او را تباه نماید، کسی که خوانندگی کند و در آن خواندن بر معاصی و گناهان برانگیزند، کسی که کارهای قبیح خود را در جنگ‌ها و انواع ستم‌های خود را بر بندگان بشمارد و بر آنها افتخار کند، کسی که به عیادت مریض خود نرود، کسی که جنازه‌ای را تشییع نکند به دلیل خوار و پست بودن آن فرد در نظرش، کسی که از مصیبت زده دوری نماید و به او به خاطر حقارت و کوچکی جفا کند، کسیکه پدر و مادر خود یا یکی از این دو را عاق کند، حتماً به شاخ‌های درخت زقّوم آویخته می‌شود البته منافقین، بیشتر به شاخه‌های او آویخته می‌شوند

اعمال مشترکه

1. روزه داشتن که در روایات، از روزه این ماه به «کفاره گناهان بزرگ»تعبیر شده است.

2. استغفار هر روز هفتاد مرتبه «استغفرالله و اسئله التوبة».

3. صدقه دادن، از امام صادق علیه السلام نقل شده که خداوند صدقه این ماه را پرورش می دهد و در روز قیامت، آن صدقه به اندازه کوه اُحد دیده می شود.

4. خواندن مناجات شعبانیه در هر روز.

5. صلوات فرستادن بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام آن حضرت.

و...