آیا جبرئیل بعد وفات پیامبر ص به زمین می آید ؟

آیا جبرئیل بعد وفات پیامبر به زمین می آید ؟

در سه جای قرآن از جبرئیل به عظمت سخن گفته شده و او در یکی از آیات قرآن به شش صفت از طرف خد اتمجید شده

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِیمٍ ذِى قُوَّةٍ عِندَ ذِى الْعَرْشِ مَكِینٍ مُّطَاعٍ ثَمَّ أَمِینٍ

به جبرئیل طاووس الملائکه، افضل الملائکه، فرشتهٔ وحی، امین وحی، عقل اول، ناموس اکبر، روح اعظم، روح الامین و روح القدس میگویند - جبرئیل پنجاه بار بر ابراهیم، چهارصد بار بر موسی، ده بار بر عیسی و بیست و چهار هزار بار بر محمد نازل شده‌است- آموزگار و مددکار همۀ انبیا از آدم تا عیسی بوده است. او به حضرت آدم زراعت و نحوۀ استفاده از آهن و مناسک حج، به نوح ساختن کشتی و به حضرت داود(ع) ساختن زره را آموخت؛ ابراهیم(ع) را از آتش نمرود رهانید؛ اسماعیل(ع) را هنگام ذبح و یوسف را زمان افکنده شدن در چاه یاری رساند و برای حمایت از موسی در مبارزه با فرعونیان، آنان را به دریای سرخ کشاند و غرق کرد.

و سأل رسول اللّه(ص) جبرائیل(ع): «هل تنزل إلى الأرض من بعدی؟» قال: نعم یا رسول اللّه أنزل إلى الأرض من بعدک عشر مرّات و أرفع عشر جواهر من وجه الأرض. قال(ص): «ما هذا الجواهر؟» فقال: الأوّل: أنزل إلى الأرض و أرفع البرکة منها، و الثانی: أرفع منها الرحمة، و الثالث: أرفع منها الحیاء من عیون النساء، و الرابع أرفع الحمیة من رؤوس الرجال، و الخامس: أرفع العدل من قلوب السلاطین، و السادس: أرفع الصدق من قلوب الأصدقاء، و السابع: أرفع السخاء من قلوب الأغنیاء، و الثامن: أرفع الصبر عن الفقراء، و التاسع، أرفع الحکمة من قلوب الحکماء، العاشر: أرفع الإیمان من قلوب المؤمنین سند حدیث

کتاب «نور الابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار

کتاب «اثنی عشریة فی المواعظ العددیة»

الاوّل: انزل الی الارض و ارفع البرکة منها،

ممکن است دو نفر با یک درآمد و در ظاهر با یک هزینه، امّا یکی با همان درآمد زندگی راحت و آسوده‌ای دارد یعنی پولش با برکت است ، امّا دیگری هرچه تلاش می‌کند باز هم یک گوشه‌ای از زندگیش لنگ است یعنی پولش برکت ندارد.

بی برکتی با تصادف، بیماری، سرقت، هزینه‌های دادرسی در دادگاه‌ها، آتش سوزی، مسافرت‌های غیر ضروری، از کار افتادن لوازم خانگی و وسیله نقلیه و نیاز به تعمیر اساسی، فاسد شدن مواد غذایی داشتن زن ولخرج که مجبور شود هر ماه میلیون‌‌ها تومان فقط صرف آرایش و لباس‌های غیر ضروری همسرش شود که آن هم برای نمایش در مهمانی‌ها و کوچه و بازار از آن بهره ببردو صدها عامل از این دست

۱- موسیقی،‌ قمار و شراب:

امام صادق علیه السلام فرمود: « لَا تَدْخُلُ الْمَلَائِکَةُ بَیْتاً فِیهِ خَمْرٌ أوْ دَفٌّ أوْ طَنْبُورٌ أوْ نَرْدٌ وَلَا یُسْتَجَابُ دُعَائُهُمْ وَتُرْفَعُ الْبَرَکَةُ عَنْهُمْ؛ فرشتگان به خانه‌ای که در آن شراب و آلات موسیقی، مانند: دایره، طنبور، یا آلات قمار، مانند: نرد باشد، داخل نمی‌شوند و دعای اهل آن خانه مستجاب نمی‌شود و برکت از زندگی آنها برداشته می‌شود.»

2.- نکوهش از نگهداری سگ در خانه

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): إِنَّ جَبْرَئِیلَ أَتَانِی فَقَالَ إِنَّا مَعْشَرَ الْمَلَائِکَه لَا نَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ کَلْبٌ وَ لَا تِمْثَالُ جَسَدٍ (مجسمه)وَ لَا إِنَاءٌ یُبَالُ فِیه(ظرف بول)‏.

قَالَ الصَّادِقُ(ع): لَا تُصَلِّ فِی دَارٍ فِیهَا کَلْبٌ إِلَّا أَنْ یَکُونَ کَلْبَ صَیْدٍ، وَ أَغْلَقْتَ دُونَهُ بَاباً، فَلَا بَأْسَ، وَ إِنَّ الْمَلَائِکَه لَا تَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ کَلْبٌ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ تَمَاثِیلُ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ بَوْلٌ مَجْمُوعٌ فِی آنِیَه.

قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع): لَا خَیْرَ فِی الْکَلْبِ‏ إِلَّا کَلْبَ الصَّیْدِ(سگ شکاری) أَوْ کَلْبَ مَاشِیَه (سگ گله).

عَنْ زُرَارَه عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: مَا مِنْ أَحَدٍ یَتَّخِذُ کَلْباً إِلَّا نَقَصَ فِی کُلِّ یَوْمٍ مِنْ عَمَلِ صَاحِبِهِ قِیرَاطٌ.

۳ - مهجوریت قرآن:‌

حضرت علی علیه السلام فرموده است : «اَلْبَیْتُ الَّذِِی لَا یُقْرَاُ فِیهِ الْقُرْآن وَلَا یُذْکَرُ اللهُ فِیهِ تَقِلُّ بَرَکَتُهُ وَتَهْجُرُهُ الْمَلَائِکَةُ وَتَحْضُرُهُ الشَّیَاطِین؛ خانه‌ای که در آن،‌ قرآن تلاوت نشود و یاد خداوند نباشد،‌ ‌برکتش کم می‌شود و فرشتگان از چنین خانه‌ای دوری می‌کنند و شیاطین در آن حاضر می‌شوند.»

۴ - قسم خوردن برای فروش کالا:

روزی امیرمؤمنان علیه السلام وارد بازار شد و خطاب به اهالی بازار فرمود : «السَّلَامُ عَلَیْکُمْ اَهْلَ السُّوقِ، اِتَّقُوا اللهَ فِی الْحَلْفِ فَاِنَّهُ یُزْجِی یُنْفِقُ السّلْعَةَ وَیَمْحَقُ الْبَرَکَةَ؛ سلام بر شما ای اهالی بازار! در قسم خوردن از خدا پروا کنید که باعث کم‌شدن کالا و از بین رفتن برکت می‌شود.»

۵ – فروتنی برای صاحبان سلطه یا فاسقان:

امام صادق علیه السلام در روایتی چنین فرمود : «اَیُّمَا مُؤْمِنٍ خَضَعَ لِصَاحِبِ سُلْطَانٍ أوْ مَنْ یُخَالِطُهُ عَلَی دِینِهِ طَلَباً لِمَا فِی یَدَیْهِ مِنْ دُنْیَاهُ اْخْمَلَهُ اَهْمَلَهُ اللهُ وَمَقَتَ عَلَیْهِ وَوَکَلَهُ اِلَیْهِ فَاِنْ هُوَ غَلَبَ عَلَی شَیءٍ مِنْ‌ دُنْیَاهُ وَصَارَ فِی یَدِهِ مِنْهُ شَیءٌ نَزَعَ اللهُ الْبَرَکَةَ مِنْهُ؛ هر مؤمنی که برای صاحب سلطه و یا کسی که در آمیختن با آن به ضرر دینش است، تواضع و فروتنی کند و منظورش از این فروتنی به دست آوردن چیزی باشد که در دست اوست، خدواند او را رها کرده، بر او خشم می‌گیرد و او را به همان شخص وا می‌گذارد. و اگر حتّی مالی از این راه به دست آورد و از دنیای این افراد چیزی به او برسد،‌ خداوند برکت را از آن مال برمی‌دارد.»

۶ - خیانت در شراکت:

رسول خدا صل الله علیه و آله می‌فرماید: «یَدُاللهِ فَوْقَ اَیْدِی الْمُشْتَرِکِینِ مَا لَمْ یَخُنْ اَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ فَاِذَا خَانَ اَحَدُهُمَا رَفَعَ اللهُ یَدَهُ عَنْ اَیْدِیَهُمَا وَذَهَبَتِ الْبَرَکَةُ مِنْهُمَا؛ دست قدرت و عنایت خداوند تا زمانی بالای دستان افراد شریک است که یکی از آنها به دیگری خیانت نکند. هنگامی‌که یکی از آنها مرتکب خیانت شود، خداوند دست خود را از دست آنها بر‌می‌دارد و برکت را از آنها می‌برد.»

۷ - مال حرام:

امام موسی کاظم علیه السلام به شخصی به نام داوود،‌ چنین فرمود: «یا داوود! اِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَاِنْ نَمَی لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ وَمَا اَنْفَقَهُ لَمْ یُوجَر عَلَیْهِ وَمَا خَلَّفَهُ کَانَ‌ زَادَهُ اِلَی النَّار؛ مال حرام زیاد نمی‌شود، اگر هم زیاد شود برکت ندارد و آنچه از مال حرام انفاق شود،‌ پاداش ندارد. و آنچه را هم باقی بگذارد برای رفتن او به جهنم، خرج خواهد شد.»

۸ - سستی ورزیدن در خواندن نماز:

حضرت فاطمه زهرا س می‌فرماید که از پدرم رسول خدا صل الله علیه و آله پرسیدم: «کسی که در خواندن نماز سستی بورزد و در اقامه آن کوتاهی کند،‌ چگونه است؟» آن حضرت فرمود: «چنین شخصی به شانزده خصلت در دنیا و آخرت، مبتلا می‌شود: پیامد نخست از پیامدهای منفی دنیایی بی‌توجهی به نماز، این است که «یَرْفَعُ اللهُ الْبَرَکَةَ مِنْ رِزْقِهِ؛ خداوند برکت را از روزی او برمی‌دارد. پیامد دوم آن این است که «یَرْفَعُ اللهٌ الْبَرَکَةَ مِنْ عُمْرِهِ؛۸ خداوند، برکت را از عمر او می‌گیرد.»

۹ - نگفتن بسم الله هنگام خوردن غذا:‌ از پیغمبر اکرم صل الله علیه و آله سؤال شد: «آیا شیطان می‌تواند با انسان هم‌ غذا شود؟» فرمود: «آری»، کُلُّ مَائِدَةٍ لَمْ یُذْکَر بِسْمِ الله عَلِِیْهَا یَأکُلُ الشَّیْطَانُ مَعَهُمْ وَیَرْفَعِ اللهُ الْبَرَکَةَ عَنْهَا؛ هر غذائی که نام خدا بر آن برده نشود، شیطان با آنان هم غذا می‌گردد و خداوند برکت را از آن سفره برمی‌دارد.»

۱۰ - خشم و غضب خداوند:

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «اِنَّ اللهَ تَعَالَی اِذَا غَضِبَ عَلَی اُمَّةٍ ثُمَّ لَمْ یَنْزِلْ بِهَا الْعَذَابَ اَغْلَی اَسْعَارَهَا وَ قَصَّر اَعْمَارَهَا وَلَمْ تُربِحْ تُجَّارُهَا وَلَمْ تَغْزُر أنْهَارُهَا؛۲۶ وقتی خداوند بر امّتی خشم و غضب کند و نخواهد که بر آنها عذاب فرو فرستد،‌ قیمتها را در آن جامعه بالا می‌برد، عمرها را کوتاه می‌کند و کاسبهایش نفع نمی‌برند و نهرها و چشمه‌هایش جوشان نخواهد شد.»

۱۱ - اسراف:

امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنَّ مَعَ الْاِسْرَافِ قِلَّةُ الْبَرَکَةِ؛۱۴اسراف کردن،‌ باعث کم‌شدن برکت می‌شود.»

همچنین امیر مؤمنان علی علیه السلام نیز می‌فرماید: «التَّبْذِیرُ قَرِینُ مُفْلِسٍ؛۱۵ زیاده‌روی،‌ همراه و همنشین با انسان تنگدست است.»

۱۲ - پرداخت‌ نکردن زکات:

رسول خدا صل الله علیه و آله می‌فرماید: «اِذَا مُنِعَتِ الزَّکَاةُ مُنِعَتِ الْاَرضُ بَرَکَاتِهَا؛۱۶ وقتی که زکات منع شود، زمین نیز از برکتهایش منع می‌شود.»

۱۳ - امر به معروف و نهی ازمنکر نکردن:

پیامبر خدا صل الله علیه و آله فرمود: «لَا تَزَالُ اُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا اَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ فَاِذَا لَمْ یَفْعَلُوا ذَلِکَ نَزَعَتْ مِنْهُمُ‌ الْبَرَکَاتِ وَسَلَّطَ بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ؛۱۷امت من تا زمانی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند وضعشان خوب است اما اگر این گونه کارها را ترک کنند،‌ برکت از میان آنها برداشته می‌شود و برخی از آنها بر دیگری تسلط و برتری خواهد یافت.»

۱۴ - نیتهای آلوده:

امام علی علیه السلام می‌فرماید: «عِنْدَ فَسَادِ النِّیَّةِ تَرْتَفِعُ الْبَرَکَةُ؛۱۸ وقتی نیتها، ناپاک و آلوده شوند،‌ برکتها از بین می‌روند.»

۱۵ - عمل منافی عفت: ازدواج سفید – زنا-امام رضا علیه السلام فرموده است: «اِیَّاکَ وَالزِّنَا فَاِنَّهُ یَمْحَقُ الْبَرَکَةَ وَ یَذْهَبُ بِالدِّینِ؛۱۹ از زنا بپرهیزید که برکت را نابود و دین را از بین می‌برد.»

يَا عَلِيُّ فِي الزِّنَا سِتُّ خِصَالٍ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِي الدُّنْيَا وَ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِي الْآخِرَةِ فَأَمَّا الَّتِي‏ فِي‏ الدُّنْيَا فَيَذْهَبُ‏ بِالْبَهَاءِ وَ يُعَجِّلُ‏ الْفَنَاءَ (جوان مرگی) وَ يَقْطَعُ‏ الرِّزْقَ‏ وَ أَمَّا الَّتِي فِي الْآخِرَةِ فَسُوءُ الْحِسَابِ وَ سَخَطُ الرَّحْمَنِ وَ خُلُودٌ فِي النَّار (من لا يحضره الفقيه؛ ج‏4؛ ص367)

۱۶ - جنایت:حضرت علی علیه السلام فرمود: «اِذَا ظَهَرَتِ الْجِنَایَاتُ اِرْتَفَعَتِ الْبَرَکَاتُ؛۲۰ زمانی که جنایتها آشکار شود، برکتها هم از بین می‌روند.»

18- خاک ریختن روی قبر نزدیکان

در روایتی از حضرت امام صادق(ع) در این زمینه آمده است: فَقَالَ أَنْهَاکمْ مِنْ أَنْ تَطْرَحُوا التُّرَابَ عَلَی ذَوِی أَرْحَامِکمْ فَإِنَّ ذَلِک یورِثُ الْقَسْوَةَ فِی الْقَلْبِ وَ مَنْ قَسَا قَلْبُهُ بَعُدَ مِنْ رَبِّهِ...؛ شما را نهی می کنم از اینکه بر رحم خاک بریزید؛ زیرا این کار موجب قساوت قلب می شود و کسی که قسی القلب شد از پروردگار عزّوجلّ دور می گردد

۱۷ - کوتاهی در قبال برادران دینی:

رسول خدا صل الله علیه و آله فرمود: «مَنْ حَبَسَ عَنْ اَخِیهِ الْمُسْلِمِ شَیْئاً مِنْ حَقٍّ حَرَّمَ اللهُ عَلَیْهِ بَرَکَةَ الرِّزْقِ اِلَّا اَنْ یَتُوبَ؛۲۱ کسی که حق برادر مسلمان خود را ندهد،‌ خداوند، برکت را از روزی او برمی‌دارد،‌ مگر اینکه توبه و آن را جبران کند.»

19- تبعیت از هوا و آرزوی زیاد

از حضرت امیرمؤمنان(ع) چنین نقل شده است:

إِنَّمَا أَخَافُ عَلَیکمُ اثْنَتَینِ اتِّبَاعَ الْهَوَی وَ طُولَ الْأَمَلِ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَی فَإِنَّهُ یصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَینْسِی الْآخِرَة؛

20 - دشنام دادن:

امام باقر علیه السلام فرموده است: «مَنْ فَحَشَ عَلَی اَخِیهِ الْمُسْلِمِ نَزَّعَ‌ اللهُ مِنْهُ بَرَکَةَ رِزْقِهِ وَ وَکَّلَهُ اِلَی نَفْسِهِ وَاَفْسَدَ‌عَلَیْهِ مَعِیشَتَهٌ؛ کسی که به برادر مسلمان خود دشنام دهد، خداوند برکت را از روزی او برمی‌دارد و او را به خودش واگذار می‌کند و زندگی‌اش را تباه می‌سازد.

و الثانی: ارفع منها الرحمة،

فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ - لذت‌نبردن از مناجات، بی‌تفاوتی در برابر گناه، تکذیب آیات الهی، خالی شدن قلب از محبت اولیاء خدا، تضرع نکردن در برابر خداوند هنگام بلا، تحریف دین و دوری از مردم پیمان‌شکنی، خوردن مال حرام و اصرار بر گناه ،غفلت از یاد خدا، از آثار سنگدلی شمرده شده است قساوت قلب یا سنگدلی، از رذایل اخلاقی است – در عوض یاد خدا، قرائت قرآن، محبت به اولیای الهی، یاد مرگ و اقرار به گناه و پرهیز از غفلت،را به عنوان روشی برای درمان سنگدلی معرفی کرده‌اند.

عوامل سنگدلی

براساس آیات و روایات، از عوامل اصلی ایجاد سنگدلی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1) فزونی گناهان: گناهان علاوه بر ایجاد قساوت قلب، موجب خشک شدن اشکهای چشمان می شود.

شخصی از علی(ع) پرسید: چرا توفیق نافله شب پیدا نمی‌کنم؟ فرمود: گناه سبب این بی‌توفیقی است. قد قیدتک ذنوبک- معاصی، تو را زمین‌گیر کرده است. از امام رضا(ع) سؤال شد: چرا خدا را نمی‌بینم؟ فرمود: با چشم ظاهر نمی‌توان او را دید و چشم باطن تو نیز براثر گناه بیمار است. (نسیم حیات ج 5 ص 222)

2) پرحرفی در غیر از یاد خدا: عیسی(ع) فرمود: بدون ذکر خدا زیاد حرف نزنید که موجب قساوت قلب است و قلب چنین انسانی از خدا دور است. به گناهان مردم، ارباب گونه نگاه نکنید بلکه به گناهان خویش همچون بنده‌ای در برابر مولای خود نگاه کنید و به گرفتاران ترحم نمایید. (همان ج 8 ص 38)

3) شنیدن سخنان بیهوده4) شکار حیوانات

5) رفت و آمد به دربار سلاطین و حاکمان

6) مال و ثروت زیاد7) نگاه کردن به چهره انسان بخیل8) لجاجت و عناد ورزیدن9) نقض عهد و پیمان

10) عادت به پرخوری11) داشتن آرزوهای طولانی.

خداوند به موسی(ع) خطاب کرد: ای موسی در دنیا آرزوی خود را دراز مکن که در نتیجه دلت سخت می‌شود و آدم سنگدل از من دور است.

عوامل نرمی دل

همچنین عواملی که می‌توان در نرمی و لطافت دل مؤثر افتد، عبارتند از: 1) اطعام به افراد مستمند 2) دست‌نوازش بر سریتیم کشیدن 3) از خوف خدا گریه کردن 4) استغفار کردن 5) مداومت درعبادت خدا 6) یاد مرگ و قیامت 7) تلاوت قرآن 8) ذکر خدا را زیاد کردن در خلوت؛ نقل می‌کنند: فضیل بن عیاض در آغاز راهزن خطرناکی بود. روزی از نزدیکی یک آبادی می‌گذشت، دختری را دید و به او علاقه‌مند شد. لذا شب از دیوار خانه او بالا رفت، همان لحظه صدای تلاوت قرآن شنید: الم یان للذین آمنو ان تخشع قلوبهم لذکر‌الله- آیا وقت آن نرسیده که دلهای مؤمنان با یاد خدا خاشع گردد... (حدید 16) این آیه همچون تیری بر قلب او اثر کرد و قسم خورد که وقت آن رسیده است. و گفت: خدایا توبه کردم و درد مرا درمان کن و مرا ببخش. خدا دعایش را مستجاب کرد. او به مکه آمد و سالها در آنجا به عبادت پرداخت و از اولیاء الهی شد و در همانجا روز عاشورا فوت کرد. (میزان‌الحکمه ج 2 ص 855 و 853- نسیم حیات ج 8 ص 38)

و الثالث: ارفع منها الحیاء من عیون النساء، و الرابع ارفع الحمیة من رؤوس الرجال، و الخامس: ارفع العدل من قلوب السلاطین، و السادس: ارفع الصدق من قلوب الاصدقاء، و السابع: ارفع السخاء من قلوب الاغنیاء، و الثامن: ارفع الصبر عن الفقراء، و التاسع، ارفع الحکمة من قلوب الحکماء، العاشر: ارفع الایمان من قلوب المؤمنین؛