اهمیّت ازدواج در اسلام (12) نحوه پرسیدن سوالات خواستگاری

اهمیّت ازدواج در اسلام (12) نحوه پرسیدن سوالات خواستگاری

همیشه یک پسر خوب، الزاماً همسر خوبی نیست

پس باید بفهمیم که آیا این پسر خوب،

دارای ملاک های همسر هم هست؟!

همچنین دختر....

چرا خواستگاری ها سر نمیگره آیا دختر مارو بستند ؟

گفتیم چهار میم در از دواج مهم است مشاهده مصاحبه مکاشفه مشاوره

عن الصادق علیه السلام قال: لا باس بان ینظر الرجل الی المراة اذا اراد ان یتزوجها. ینظر الی خلف‌ها و الی وجهها. (وسائل الشیعه، ج. ۲۰، ص. ۸۸)

سالت ابا جعفر علیه السلام عن الرجل یرید ان یتزوج المراة، اینظر الیها؟ قال: نعم انما یشتری‌ها باغلی الثمن. (وسائل الشیعه، ج. ۲۰، ص. ۸۸)

آراستگی نحوه پوشیدن لباس و عدم توجه به موبایل خیلی مهم است

قال علی علیه السلام: اذا اراد احدکم ان یتزوج فلیسال عن شعر‌ها کما یسال عن وجه‌ها فان الشعر احد الجمالین.

(من لا یحضره الفقیه، ج. ۳، ص. ۲۵۴)

عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم قال: من تزوج امراة لمال‌ها وکله الله الیه، و من تزوج‌ها لجمال‌ها رای فی‌ها ما یکره، و من تزوج‌ها لدین‌ها جمع الله له ذلک. (وسائل الشیعه، ج. ۱۴، ص. ۳۱)

به موقع در مراسم حاضر شوید

یکی از مسایلی که باعث اضطراب شما میشود و نتیجه مستقیم بر صحبت کردن شما دارد حاضر نشدن به موقع در مراسم است. زودتر یا دیرتر از ساعت تعیین شده در محل خواستگاری حضور نداشته باشید. اگر تصمیم به بردن گل، شیرینی و یا هدیه دارید آنها را از قبل آماده کنید و زمان اضافه به آن اختصاص ندهید. همچنین دختر باید قبل از رسیدن خواستگار آماده باشد و وقت شناس باشد.

هنگام ورود خودتان و افرادی که همراه شما در مراسم حضور دارند را به همسر آینده و خانواده ایشان معرفی کنید. این رفتار موجب صمیمیت بیشتر بین دو خانواده میشود و در جهت پیشرفت بهتر مراسم به هر دو خانواده کمک میکند.

تمرینات فن بیان و رهایی از استرس

شمرده و آرام صحبت کنید طوری که احساسات خود را به خوبی منتقل کنید

مهارت گوش دادن در خواستگاری خیلی مهم است

صحبت بیش از اندازه یا طولانی شدن بیش از اندازه ی مراسم خواستگاری میتواند عواقب بدی داشته باشد. معمولا یک الی دو ساعت برای مراسم خواستگاری زمان مناسبی است هنگام پاسخ به سوالات حتما خودتان را در موقعیتی که طرف مقابل خواسته قرار دهید.

تمرین مهارت «نه» گفتن

در جلسه ی خواستگاری امکان دارد بحث هایی مطرح شود که شما موافق با آنها نباشید، نه گفتن» شما باید بسیار محترمانه و بدون توهین به فرد مقابل و خانواده‌اش باشد. در صورتی که نظر شما نسبت به مراسم خواستگاری، فردی که خواستگار او هستید و یا از او خواستگاری کرده اید منفی است و از ازدواج منصرف شده اید باید کاملا واضح و روشن و بدون هیچ گونه بی احترامی نظر خود را فرد مقابل اعلام کنید

در جلسه اول با خواستگارتان از صحبت كردن در مورد مسائل سیاسی، اقتصادی بپرهیزید.

در جلسه اول آشنایی، خودتان را كنترل كنید و سعی نكنید دائما از جملات طنز و بامزه استفاده كنید یا خواستگارتان را بخندانید، چرا كه اینگونه او این تصور را خواهد داشت كه احتمالا شما فردی هستید كه هیچ چیزی را جدی نمی‌گیرید.

به همین اندازه، صحبت از مسائل جدی و وقت گذاشتن برای آسیب شناسی اجتماعی هم تاثیر بدی بر طرف مقابل خواهد گذاشت.

که اولین جلسه معمولا تنها به قصد آشنایی برگزار می شود. پس نه در موردش فكری جدی و رمانتیك كنید و نه چنین تصوری را به دیگران القا كنید. ممكن است خانواده شما یا حتی او، بعد از این قرار تمایلی به ادامه دادن رابطه نداشته باشند، پس با، باخبر كردن فامیل و دوست و آشنا از این اتفاق، ‌خودتان را در برابر آن‌ها مسئول یا پاسخ‌گو نكنید.

همچنین در جلسه اول آشنایی، نباید درباره میزان مهریه، رسم و رسوم برگزاری مراسم عروسی و جهیزیه حرف بزنید. در غیر این صورت با صدای بلند به طرف مقابل تان اعلام کرده اید که من تو را با معیارهای مادی می سنجم.

صحبت از مسائل جنسی، تلخی های بزرگ زندگی تان (ازدواج قبلی که درنامزدی بهم خورده ورسمی نشده، طلاق والدین، مرگ والدین و اعضای خانواده و...) هم جزو خط قرمزهای اولین جلسه آشنایی است.(چون او به ارث وثروت شما بیشترازخودشما توجه خواهد کرد)

ضمنا بهتر است جلسه خواستگاری برای صحبت مستقیم زوجین وقتی اتفاق افتد كه تحقیقات لازم درباره او و خانواده اش از منابع تحقیق ( همسایه ها، دوستان و آشنایان، رجوع به محل تحصیل یا كار فرد مورد نظر وچنانچه قبلا همسر داشته از همسر سابقش چگونگی رفتارو اخلاق ،علت و دلیل اصلی طلاق و...) توسط خانواده دختر حتما صورت گیرد (خاصه اگر طرفین نا آشنا باشند)

(اطلاعات فردی و خانوادگی )خوشحال میشم در مورد خودتون و خانوادتون بدونم – تحصیلات و رزومه شما چیه؟ اعضا خانواده هاتون جای خاصی شاغلند ؟- شما چه نقشی برای زن در خانواده ، یا چه نقشی برای مرد در خانواده قائل هستید؟

(هویت) (زود عاشق و فارق میشود – تصمیم میگیرد و پشیمان میشود)چه تصمیماتی داشتین که موفق نشدین بهش برسین؟ شده تا حالا به خواسته هاتون نرسین - شما چه توقعی از همسر آیند ه ات داری؟(انتظاراتش را میگوید)

- (انگیزه)چرا میخواین ازدواج کنین ؟حرف مردم – جبران عاطفی – مشکلات جنسی –(تکامل)

(برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت تون برای زندگی چیه)

(اعتقادش را میگوید) نظر شما در مورد حجاب چیست؟- اقوام -اداره – سفرها- خونه -میزان پای بندی به اعتقادات مذهبی .

آیا آقایان هم باید حجاب داشته باشند؟حجاب آقایون چیه؟ سطح و حدود ارتباط هرفرد با جنس مخالف حتی اقوام چقدر است؟خنده – شوخی – دست دادن - خوش اخلاقی رو چطور معنا میکنین ؟صداقت – امانت داریی – راز داری – وفا- کمک به همسر-؟

. میزان ارتباط با خانواده همسرتان بعد از ازدواج .

. میزان تأثیر خانواده و دوستان در تصمیمات طرفین

بعد از ازدواج با دوستانتان تا چه حد رفت و آمد می کنید؟

. میزان مشورت در تصمیم گیری ها

میزان اهمیت مسائل اقتصادی همسر و خانواده او مهریه و جشن و خرج کرد در عروسی .

جملات ممنوعه در خواستگاری

به کار بردن بعضی جملات در مراسم خواستگاری تاثیر بسیار بدی دارد، از جمله:

• «دختر ما خواستگار پزشک/استاد دانشگاه/مهندس و… داشته و رد کرده»• «ببینیم نظر پسر ما چیه»

• «هر جا رفتیم خواستگاری پسرمون نپسندیده»

• «از سر دخترتونم زیاده» و ….• پسر/دختر ما از پسر/ دختر شما بهتره

از خودتان و کلیتی درباره خانواده تان بگویید. این که چند ساله اید، فرزند چندم خانواده اید، تحصیلات و شغل تان را بگویید و انگیزه تان از ازدواج را.

درجلسه اول سوالاتی بپرسید که با پاسخ به آنها بفهمیم این انسان اهل رشد هست یا نه؟

بگویید اعتقادتان به خدا چگونه است؟ آیا این اعتقاد توانسته شما را از گناه باز دارد؟ برخی به پارتی و عروسی های آنچنانی می روند نظر شما چیه ؟ درکدام محافل مذهبی شرکت می کنید ؟ ماهواره چگونه است ؟

در چه موضوعاتی اهل مطالعه هستید ؟ خدا و باید و نباید های خداوند چقد واسه شما مهمه؟ خط قرمزای خدا چی؟ اگه خدا بگه فلان کار رو نکن ولی یه سود کلان مالی بهت برسه حاضری بکنی؟ اگه شما تو زندگیت به یک بحران بخورید، چی کار میکنید؟ سراغ چی یا کی میرید؟ (یک موقع میگه میرم سراغ بابام، میرم سراغ دوستانم، یک موقع میگه میرم سراغ آسمان .میخوایم بفهمیم که این شخص میگه من تو بحران ها دستم رو به آسمان بلند میکنم یا نه؟- از توکل به خدا، از اعتماد و توسل به بزرگان دینی ببینیم حرفی میزنه! میگه دامانشون رو میگیرم یانه فقط به قدرتهای ظاهری وابسته است.)

سوالاتی که ما را بیشتر با روحیات و خلق و خوی طرف مقابل آشنا میکند را حتما در اولین جلسه میپرسیم: شما با چند سال قبل چه تفاوتی کردید؟ با چه کسی مشورت میکنید؟ گفتن چه چیزهایی به اعضای خانواده و دوستان برایتان سخت است؟ تا حالا چه تصمیماتی گرفتید و چقدر به آن ها عمل کردید؟ در چه مواردی سخت میگیرید؟ چه چیزهایی شما را خوشحال یا ناراحت میکند؟ شما وقتی در زندگی مشترک عصبانی میشوید چه رفتاری خواهید داشت؟ چقدر در تصمیم هایتان از دیگران نظر خواهی میکنید؟ حرف مردم چقدر برایتان مهم است؟ اگه کسی جلوی بقیه بهتون توهین بکنه یا برخورد تندی بکنه چی کار میکنید؟ تا حالا این اتفاق افتاده که کسی تو جمع باهاتون برخورد تندی کرده باشه؟ (میشه دقیق بگید چی کار کردید؟)- تا حالا تو موضوعی با پدر و مادرتون اختلاف داشتید؟ چه جوری حلش کردید؟ اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تو کدامند؟مثلا تا سال آینده چه برنامه ای داری تا پنج سال بعدش چی و ...

هر مردی نیاز است که یک برنامه ای داشته باشد. این هدف آقایان باید از هدف کوتاه مدتشان متفاوت باشد. اگر با هم فرق نمی‌کرد، شما با مردی مواجه شده اید که برای زندگی اش برنامه ریزی ندارد.

چرا فکر می کنید آماده ازدواج هستید(دلائل ازدواج و کسب آمادگی برای انجام آن ) و از او بخواهید درباره همین موارد حرف بزند.

سئوالات کلی برای شروع خوبست ولی فایده های آن اندک هستند

الف) سئوالات در خصوص مسئولیت پذیری و انجام وظایف فرد

ب ) سئوالتی در مورد ثبات فکری و احساسی فرد

ج ) انعطاف پذیری

د) تقسیم وظایف و نقش زن و مرد

هـ) مسائل اقتصادی خانواده

و) میزان استقلال یا وابستگی فرد

ز) صفات شخصی و روانی:

ح) مسائل اعتقادی و اخلاقی:

ط) دوستان

ی) خانواده فرد

ک) بیماریهای جسمی، معلولیت ها – و مشکلات جنسی

الف) سئوالات در خصوص مسئولیت پذیری و انجام وظایف فرد

مثلا شغلش، تحصیلاتش، وظایف دوستی و خانوادگی که به گردن داشته و .....

یعنی ما نمی پرسیم آیا شما مسئولیت پذیرید یا نه ، ما سئوالات دقیقی را نسبت به زندگی قبلی فرد طرح می کنیم که در صددیم که آیا فرد مسئولیت پذیر بوده است یا نه ؟

مثلا:

شما در چه تاریخی سرباز شدید، کی به سربازی رفتید؟ آیا غیبت هم داشتید؟

آیا در انجام کارها در خانواده با پدر و مادرتان مشاجراتی داشتید، آیا آنها کارهایی را به زور از شما می خواستند؟ رفتار همکارنتان با شما چگونه است؟ ( معمولا افرادی که با خانواده و همکار و ...، دیگران مشاجره دارند و ناسازگارند کسانی هستند که نسبت به انجام وظایف و مسئولیت های خود کوتاهی می کنند)

ب ) سئوالتی در مورد ثبات فکری و احساسی فرد

با سئوالاتی متوجه شوید که آیا او شغل عوض کرده است؟ رشته تحصیلی خود را جابجا کرده؟ آیا با دوستان هر چند وقت یکبار قطع رابطه می کند؟ آیا به تناسب سنش چه چیزی اندوخته ؟ مثلا یک آقای 27 ساله چه میزان تحصیلات داره ، چه میزان سرمایه داره ، چه میزان تخصص داره و ....؟ چون این فرد حداقل 7 سال از بهترین زمان جوانی را در اختیار داشته در ازای آن چه اندوخته است؟ ( این سئوال با سئوالات سنتی والدینی که فقط به داشته های فرد توجه دارند متفاوت هست، مثلا ممکن است این فرد 7 سال کار کرده و سرمایه خود را خرج درمان پدر بیمارش کرده و اکنون هیچ ندارد ، ولی این فرد با ثبات هست. چون داشته هایش برای ما مهم نیست ، بلکه گذران عمرش و ثباتش در کار و زندگیش برای ما مهم هست)

- کسی که معلوم نیست جوانی خود را چه کرده ، نه تحصیلاتش مشخصه، نه سرمایه اش و نه هنر و تخصصش ، این نقطه منفی در ثبات اوست.

- همچنین سئوال از رابطه های عاطفی او به طور مشخص مهم هست. ( در داخل یا خارج از چهار چوب خانواده با جنس مخالف چقد صمیمی هستین)آیا او دوست پسر یا دختری داشته؟ چند تا؟ تا چه اندازه در این رابطه ها پیش رفته است؟ و....،

ج ) انعطاف پذیری

این بند هم بسیار مهم هست، ما باید با طرح سئوالاتی متوجه بشویم این فرد تا چه میزان خاصیت لاستیکی و کششی دارد و حاضر به انعطاف و تغییر در نظراتش هست.

به این سئوال توجه کنید:

اگر ما آماده شده ایم به یک مسافرت راس ساعت 18 برویم، ناگهان تلفن زنگ می زند و یکی از اقوام که از شهرستان آمده اند، خواهان آدرس دقیق منزل ما هستند که به میهمانی ما بیایند، در این هنگام شما چه کار می کنید؟

نحوه پاسخگویی به این سئوال مهم هست نه خود جواب.

اگر فرد بگوید به آنها می گوییم برنامه مسافرت داریم و نمی توانیم در خدمت شما باشیم.( این نشانه عدم انعطاف هست)

اگر فرد بگوید به آنها می گوییم قدمتان روی چشم بفرمائید( این هم نشانه عدم انعطاف هست)

در حالیکه فرد منعطف به راههای دیگری به غیر از بلی یا خیر نیز توجه دارد. مثلا می گوید:

باید ببینم سفر ما چقدر اهمیت داره؟ آن فامیل کیست؟ ضرورت میهمانی او چیست؟ تاثیر رفتن به این سفر روی ما چقدر هست؟ و ....، یعنی بررسی همه جوانب و جوابی شبیه این:

به او می گوییم قصد سفر داریم، اما خیلی دوست داریم در خدمت شما باشیم ، لذا تا ساعت

18 که وقت حرکت ماست می توانیم در خدمتتون باشیم. یا اینکه ما می توانیم هفته آینده این سفر را برویم لذا خوشحال می شویم در خدمتتون باشیم.

( فراموش نکنید اینها مثال هستند، شما می توانید مسائل دیگری را طرح کنید ، حتی گذشته فرد هم نشان می دهد که او در برابر مشکلاتی که در حوزه شغلی ، تحصیلی و خانوادگی داشته هست تا چه اندازه انعطاف پذیر و سازگار بوده است)

نکته مهم اینست که از نشانه های عدم انعطاف پذیری، عدم رابطه صحیح فرد با خانواده ، دوستان، همکاران و ...هست. یعنی کسی که نتوانسته است نسبت به خواسته های خود در قبال والدینش انعطاف نشان دهد، حتما در برابر همسر هم دارای انعطاف نخواهد بود.

د) تقسیم وظایف و نقش زن و مرد

شما می توانید با مثالهایی کارهایی را که در خانواده هست را مطرح کنید و از طرفتون بخواهید بگوید چه کسی این کارها را باید انجام دهد. خرید، تصمیم گیری، کارهای منزل ، نگهداری بچه ، ادامه تحصیل، تفریحات و ....

هـ) مسائل اقتصادی خانواده

محل مسکونی چگونه است ، کجاست؟ موقعیت جغرافیایی آن ؟اجاره ای هست؟ مشترک هست ؟ شخصی هست؟

درآمدهای زن و مرد چگونه در خانواده هزینه می شود؟ تصمیم گیرنده کیست؟

و) میزان استقلال یا وابستگی فرد

مثالهایی فرضی بزنید که مثلا شما دوست دارید در شهر دیگری زندگی کنید، نظر او را جویا شوید؟

سئوالهای فرضی مطرح کنید که مادر و پدر شما یا مادر و پدر وی توصیه ای به شما دارند، شما باید چگونه با آنها برخورد کنید.

یا سئوالهایی از این قبیل: فکر می کنید هر چند روز یکبار باید به خانواده هایمان یا اقوام خود سر بزنیم؟

مسافرت زیارتی یا سیاحتی بدون طرف دیگربرای شما چگونه است ؟ چند بار در سال یا ماه؟

ز) صفات شخصی و روانی:

افسردگی، پرخاشگری، اضطراب، وسواس، سوء ظن، زودرنجی، کج خلقی، تنهایی، ترس ها، سابقه های بستری و درمان و .... جزء مهمترین مسائلی هست که باید بررسی شود،( شاید بررسی این بند یکی از ضرورتهایی هست که دختر و پسر باید به روانشناس مراجعه کنند). اما اگر خودشان قصد بررسی داشتند باید نشانه های این اختلالات را بشناسند، و با سئوال و دقت در نشانه ها و علائم این اختلالات پی به مشکل ببرند.

همچنین صفاتی مثل خسیس بودن( حسابگر)، ولخرج بودن( دست و دلباز)،

بی خیال (اجتماعی بودن )، منزوی و بی علاقه به تفریح، (اهل تفکر و مطالعه بودن)،

پیگیر بودن( سمج)، سهل انگار نبودن( سخت گیر نبودن)و ....،

شما بیشتر حسابگر هستید یا دست و دلباز ؟

ح) مسائل اعتقادی و اخلاقی:

وقتی در بحران سختی باشیم یا گرفتاری سختی از نظر مالی یا چیزهای دیگه برامون پیش بیاد چیجوری حلش میکنین ؟

آیا وقتی ما در دورن و در دلمون خدا را قبول داریم و رفتار خوبی داریم ، حتما باید دقیقا نمازمان را هم سروقت بخوانیم، حالا اگر نخواندیم مشکلی پیش می آید؟

آیا لباس یا آرایش نامتعارف زن یا مرد بیرون منزل مشکلی ایجاد می کند؟

چه وقت می شود دروغ گفت؟ دروغ مصلحتی چیه؟ چند تا مثال از دروغهای مصلحتی؟

ط) دوستان

اگر بتوانید از طریق سئوال یا تحقیق بر دوستان فرد احاطه پیدا کنید و مورد شناسایی قرار دهید ، مسائل زیادی در مورد همسر آینده خود متوجه خواهید شد.

سئوالاتی از این قبیل چند تا دوست صمیمی دارید؟ ( تعداد زیاد آن نشانه برونگرا بودن و تعداد کم آن نشاندهنده حساسیت ، زودرنج بودن و درونگرا بودن هست)

با کدام دوستت صمیمی هستید و او چه خصوصیت جالبی داره؟( پیش بینی اینکه اگر بخواهی در آینده خیلی خوب در کنار آن طاقت بیاوری باید چنین باشی)

با کدام دوستت ارتباط کمتری داری ، یا خوشت نمی آید، چه صفاتی داره؟ ( مهم از این نظر که اگر چنین هستی، در زندگی با این فرد مشکل دار خواهی شد)

ی) خانواده فرد

سئوالات دقیق از خصیصه های مختلف خانواده و تعلقات آنها ، تحصیلات، فرهنگ، شغل ، و فرزندان دیگر خانواده که ازدواج کرده اند و نحوه ارتباط عروسها و دامادههای آنها با خانواده و ...، هم به شناسایی شما نسبت به این خانواده بیشتر کمک می کند.

ک) بیماریهای جسمی، معلولیت ها و .... در فرد و خانواده اشان

این مورد باید مستقیم سئوال شود. خیلی ها در جلسات شناسایی دروغ نمی گویند، اما ملزم به این نیست که همه چیز را بگویند. مثلا اگر بپرسی شمابیماری مزمن یا حادی داشته ای؟ جواب صحیح می دهند، اما اگر نپرسی ضرورتی برای توضیح این موارد در خود نمی بینند.

( البته اگر سلامتی جسمی همسر آینده اتان در تصمیم گیری اتان موثر هست)

آیا پدر و مادر شرعاً می‌توانند پسر یا دختر خود را مجبور به ازدواج کنند و در صورت اجبار، آیا عقد آنان صحیح است؟

حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی:

در فرض سؤال اجبار جایز نیست و بدون رضایت زوجین عقد صحیح نیست